Voorgeschiedenis: van circa 1850 tot 1950
In de Achterhoek waren er rond 1880 veertien vrijmetselaars, afkomstig uit Winterswijk, Groenlo, Aalten en Varsseveld, die samenkwamen ten huize van een van hen. Op 21 oktober 1924 ziet een open brief van de vrijmetselaar H.P. Priester het licht voor de prijs van dertig cent, voor eenieder die zich interesseert voor de vrijmetselarij, voorradig in de Boekhandel Albrecht aan de Markt, een boekwinkel die inmiddels verdwenen is. De heer Priester was onder meer onderwijzer, schoolhoofd en wethouder van onderwijs in de Gemeente Winterswijk. Hij overleed onverwacht op 4 december 1939 en bij de teraardebestelling op de Nieuwe Algemene Begraafplaats las een der broeders uit Zutphen een gedicht voor waarna enkele anderen drie bloemen op de baar legden, symbolen van “Wijsheid”, “Kracht” en “Schoonheid”, drie belangrijke maçonnieke symbolen. Hij was, zoals men dat noemt, in Winterswijk een man van aanzien.

De vrijmetselaars in Aalten en Winterswijk verenigden zich in 1921 in de Vrijmetselaarskring “De Achterhoek” die op zaterdagmiddag bijeenkwam in Sociëteit “De Eendracht” en van zich deed spreken naar aanleiding van een lezing van de redenaar Pater Henricus O. Cap uit Helmond voor de R.K. Vereniging Geloof en Wetenschap te Winterswijk.

Van 1950 tot heden
Loge De Achterhoek werd opgericht in 1950. Het was de tijd van de Wederopbouw, dat is geen maçonniek symbool, maar een aanduiding voor de plicht om er weer bovenop te komen, iets dat ook in Winterswijk wonderwel lukte. Men kwam bijeen in verschillende lokaliteiten waaronder Hotel De Klomp, dat inmiddels verdwenen is. In 1990 verkreeg Loge “De Achterhoek” een eigen gebouw aan de Jeugdkerkstraat, ontworpen en uitgevoerd door de Winterswijkse architecten Henk Godthelp en Gerrit Grevink (adviseur), een opvallend gebouw door zijn eenvoud. Het werd gedurende vijftien jaar ook gebruikt door de Loge uit Wesel in Westfalen die geen eigen plek had maar wel een fraaie naam: “Zum Goldenen Schwerdt”. Alhoewel ze tegenwoordig een eigen ruimte hebben, bestaat er nog altijd een zeer hartelijke band met de Loge uit Wesel.

Alles overziende kan gesteld worden, dat deze korte geschiedenis van Loge De Achterhoek er een lijkt van eerbiedwaardige sereniteit met een wat beschouwelijk karakter.
Heden ten dage is Loge De Achterhoek een bloeiende en groeiende vereniging. Het adagium “ken u zelve” vindt bij steeds meer Achterhoekers gehoor. Bij persoonlijke groei is zelfkennis immers onontbeerlijk. Loge De Achterhoek draagt daar al meer dan 70 jaar succesvol aan bij.